و سایل ارتباط جمعی
بسمه تعالی
اقناع و تبلیغ
دانشگاه علمی کاربری واحد 13 فرهنگ و هنر
جهت ارائه به دکتر رحمتی
ارائه دهندگان : محمد رضا آشتیانی ، محمد مناجاتی
Mohammad_Reza_Ashtiani@yahoo.Com
بهار ۱۳۹۲
-------------------------------------------------------------------------------------
و سایل ارتباط جمعی
از بین وسایل ارتباطی ، امروز بیشتر سخن از وسایل ارتباط جمعی به میان آورده می شود . وسایلی شگرف که مظهر تکنو لوژیک انسانند ، با شروع هزار ه سوم میلادی ، وسایل ارتباط جمعی پرتاب جوامع را به سوی آینده موجب گردیده اند. این وسایل در پیدا یی عادات تازه ، تکوین فرهنگی جهانی، تغییر در رفتا ر و خلق خوی انسان ها و بالاخره کوچک شدن کره زمین و همسایگی ملل دور دست سهمی شگرف برعهده دارند . آنچنانکه برخی عصر نوع را ، عصر ارتباطات می خوانند و میزان پیوند یک جامعه را با افق شگرف تغییرات نوین ، میزان تحرک آن در زمینه ارتباطات می خوانند .
ویژگی اساسی ارتباط جمعی
گزینش:
هر وسیله ارتباط جمعی اعم ازروزنامه ، رادیو ، تلویریون و ...... باید در میان کهکشانی از داده ها و اطلاعاتی که دنیای امروز مشحون از آنان است دست به گزینش زند چون هرگز قادر نیست تمامی حوادث را منعکس کند . در خصوص مفهوم گزینش واژه هایی چون صافی ( فیلتر ) و دروازه بانان نیز به کار می رود . دروازه بانان عبارتند از : تمامی دست اندرکاران وسایل ارتباط جمعی که باید در انبوه دادهای خبری دست به گزینش زنند و بعضی از این داده ها را متبلور کرده ، وارده مجرای خبری سازند . یک واحد خبری بیش از همه با این امر سروکار داشته و براساس نحوه گزینش ساخت میپذیرید . برای گزینش مطلوب از میان انبوه اطلاعات و خبر ها ، هر سازمان خبری باید موارد زیر را رعایت نمایند :
1- گزینش ومعیار های آن:
معیار گزینش اخبار در جوامع گوناگون متفاوت است . در جامعه ای که سورکین جامعه شناس معروف عصر حاضر از آن به عنوان جامعه حسی نام می برد امور معنوی اولویت کمتری داشته و در مقابل امور و پدیده های مادی ، ملموس و محسوس مورد توجه بیشتری قرار دارند و افراد بیشتر درپی سود اندیشی ، خویشتن نگری و ارضای غرایز جسمانی می باشند لذا اخباری مورد توجه قرار می گیرند که در ارتباط با ارضای منافع و غرایز عمل کنند نکته عکس این قضیه در مورد جوامع ایدئولوژیک صادق است که بیشتر به پدیده های غیر مادی و معنوی توجه می شود و یا در جوامع فرد گرا وسائل خبری چنان طراحی می شوند که در برابر هر اقدام علیه مصالح فردی موضع بگیرند و در یک جامعه جمع گرا ، صرفاً پدیده های را اولویت می بخشند که در حد مصالح و منافع جمع اند .
از آنچه قبل از همه موجبات تبلور ، بر جستگی و حتی بزرگ سازی اخبار و وقایع را فراهم می آورد خود جامعه و ماهیت آن و شرایط خاص اجتماعی حاکم بر آن جامعه می باشد.
2- گزینش وشیوه های آن:
در خصوص شیوه های گزینش گاه روش سانسور به کار برده می شود که در این حالت ماموران خاص دولتی جزئیات اخبار و اطلااعات قابل انتشار را باز بینی نموده و حتی قسمت هایی از خبر و یا کل آن را حذف مینمایند . در مقابل روش باز و بدون کنترل وجود دارد که خود فرد مسئول گزینش ، ویرایش ودر نهایت پخش خبری می باشد . در این روش نیز به سبب محدودیت ظرفیت واحد خبری خود فرد مجبور به خود سانسوری می شود .
3- سرعت عمل : مشکل اساسی گزینش:
در برخی از وسایل همچون کتاب ، کار گزینش دشوار نیست چون نویسنده از وقت و فرصت کافی جهت گزینش داده ها بر خوردار است اما در وسائل ارتباط جمعی نظیر رادیو و تلوزیون و روزنامه گار گزینش در نهایت سرعت انجام می گیرد
4- تعدد داده ها : امتیازی در گزینش:
تعدد داده های خبری موجب تسهیل در کار گزینش می گردد . زمانی که حق انتخاب و امکانات گزینش بیشتر می شود دست گزینشگر برای انتخاب باز تر می باشد . به عنوان مثال کسانی که از نزدیک به مشاهده یک مراسم رژه می پردازند از جهان مختلف با انان که از تلوزیون به تماشا می نشینند تمایز می یابند . به این معنی که بینندگان حاضر در صحنه داده های کمتری در اختیار داشته و فقط بعضی از قسمت های رژه رامی بینند در صورتی که تماشاگران تلویزیون این مراسم را از آغاز تا پایان ودر زوایای مختلف می بینند . با این حال نباید فراموش کرد که حضور مستقیم در صحنه نیز به پیدایی انبوه خلق می انجامد . دیدن مستقیم مراسم استقبال یایک مسابقه ورزشی موجب موجب انتقال و سرایت بهتر هیجانات می شود حال آنکه وجود وسایل واسطه ، این انتقال و تراکم هیجان را کاهش میدهد .
ساخت و سازمان وسایل ارتباط جمعی
در آغاز، وسایل ارتباط انسان ها نه ساخت پذیر ونه قابل سازماندهی بودند . امکان و سازماندهی یک پیک ، یک چاوش (کسی که پیام مقدس را به مردم میرساند ) و یک جارچی وجود نداشت لیکن امروز وسایل ارتباط جمعی دارای چنان وسعت وعظمتی هستند که امکان ساخت وسازمان یابی دارند.
مفهوم ساخت عبارت از چگونگی رده بندی و جاییابی هر یک ازعناصر یا نیرو هایی است که کلی خاص را تشکیل می دهند یعنی انسجام ، همسازی وهماهنگی مجموعه ای را در نظر می گیرند وناهمگونی و تمایز آن را با مجموعه ای دیگر می سنجند .
لاسول در اثر ش « ساخت کار کرد ارتباط در جامعه » به ساخت پذیری ارتباطات و حتی تشابه جامعه انسانی از این دیدگاه با دیگر موجودات اشاره می نماید . به نظر او وسایل ارتباط جمعی مجموعه ای به هم پیوسته را تشکیل می دهند که روشی مشابه دارند این مجموعه با نام الگوی لسول و دارای پنج عنصر می باشد .
1- چه کسی
2- چه می گوید
3- از کدام مجرا
4- با چه کسی
5- با کدام نتیجه
از ترکیب نهایی عناصر ارتباط مجموعه حاوی دو نوع ساخت فراهم می آید.
1- زیر ساخت ها یا ابزار تکنولوژیک ارتباط که به طور کلی شامل تکنولوژی و ابزار مادی تحقق بخش و تسهیل کننده ارتباط است .
2- روساخت ها یا عناصر غیرتکنولوژیک که مجموعه قوانین ، سازمان ها، اندیشه ها ، و به طور کلی فرهنگ ارتباطات را شامل می شود آن چه قبل از همه سازمان و سایل ارتباطی را تحت تاثیر قرار می دهد دولتی یا خصوصی بودن آنهاست . دولتی شدن یک وسیله ارتباطی بی نیازی مالی آن را در برابر عموم منجر می شود . واحد ارتباطی در چنین وضعی به جای آنکه صرفاً به دنبال خواسته های مردم باشد و توجه خود را معطوف به پخش تبلیغات تجاری نماید می تواند نقش راهبری فرهنگی جامعه را به عهده گیرد . برعکس هنگامی که وسایل ارتباط جمعی مخصوصاً تلویزیون توسط بخش خصوصی اداره می شوند با سودجویی ، تحریک غرایز جوانان وحتی مردم فریبی امکان بسط و ظهور می یابد ( اندیشه آزار بخش )