امروزه با پیشرفت تکنولوژی نوین ارتباطی رسانه هایی همانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات با رقبای جدیدی مواجه شده اند. این رسانه ها را که اصطلاحاً رسانه های اجتماعی یا Social Media می نامند تعداد گسترده ای از سایت های اینترنتی هستند که در ساده ترین شکل ممکن، محیطی تعاملی و دوسویه را برای برقراری ارتباط و به اشتراک گذاشتن اطلاعات، رویدادها و اخبار با قابلیت نظردهی کاربران فراهم کرده اند. این محیط رایگان در اختیار کاربران اینترنت قرار می گیرد تا در آن فضا تولید محتوا کنند. ضمن اینکه این رسانه ها مبتني بر فن آوري هاي مبتني بر وب و تلفن همراه هستند.

رسانه های اجتماعی را حتی می توان به مانند پست الکترونیک و تلفن، یکی از روشهای ارتباطی دوطرفه نامید با این تفاوت که اطلاعات و پیام های آن صرفاً ممکن است برای شما به نمایش گذاشته نشود بلکه در محیط عمومی تری چند نفر دیگر نیز شاهد آن باشند، از آن مطلب لذت ببرند و موافقت خودشان را با لایک زدن نشان دهند و یا حتی آن قدر مطلب برای آنها جذاب باشد که بخواهند آن را مجدداً بازنشر و یا به اصطلاح share کنند. این کار در ایمیل و تلفن همراه به مانند فوروارد کردن پیام به دیگران است. این پیام ها و محتواها می تواند متن، عکس، صدا و ویدئو باشد. جالبی رسانه های اجتماعی در این است که هر شهروندی به مثابه یک روزنامه نگار می تواند باتولید محتوای با کیفیت خود به مانند یک رسانه قدرتمندی ظاهر شود و با کاربرانی که عضو شبکه او هستند ارتباط برقرار کرده و حتی بر آنها اثرگذار باشد.

سایت های رسانه های اجتماعی به مانند رسانه جمعی یک مفهوم وسیعی داشته و زیرمجموعه های گسترده ای دارد. مثلاً زمانی که از رسانه جمعی صحبت می کنیم منظورمان رادیو، تلویزیون و روزنامه و مجلات است. همینطور زمانی که از رسانه اجتماعی استفاده می کنیم منظورمان سایت هایی است که شامل وبلاگ ها، ویکی ها، میکروبلاگ ها، کامیونتی های محتوایی، فروم ها و شبکه اجتماعی است. بنابراین به زبان ساده و در یک مفهوم کلی اگر رسانه های اجتماعی را به عنوان یک میوه فرض کنید سایتهای زیرمجموعه آن، هرکدام نام میوه مختلفی مانند موز، سیب، خیار و پرتقال هستند. بنابراین باید میان مفهوم رسانه های اجتماعی و شبکه های اجتماعی تمایز قائل شد. برخی از صاحبنظران ارتباطات نیز معتقدند که رسانه‌هاي اجتماعي ابزاري براي پخش پيام يا انتقال و به اشتراک‌گذاري اطلاعات با مخاطبان گسترده‌ است. در حالي که هدف شبکه‌‌هاي اجتماعي، ايجاد تعامل با مردم و اجتماع‌سازي آنهاست. فيس‌بوک، توييتر و گوگل پلاس قابليت‌ها و ويژگي هاي شبکه‌ها و رسانه هاي اجتماعي را باهم دارند.

اما سایت های رسانه های اجتماعی فقط برای تفریح و سرگرمی و گذران وقت نیست و می تواند توسط یک لایه بالاتر از کاربران خانگی نیز مورد استفاده قرار گیرد. کاربرانی که به طور منظم و برای کسب و کارشان از این سایت ها استفاده می کنند و به انتقال اطلاعات و تولید محتوا مبادرت می ورزند. به عبارتی دیگر سازمان ها و شرکت ها برای تداوم ارتباط با مخاطبان و مشتریان خود به استفاده از این رسانه های نوین روی آورده اند. اين رسانه ها، راه سريع دريافت نظرات مردم است. آن شرکت ها در استفاده از رسانه های اجتماعی به تبلیغ محصول و اطلاع رسانی خدمات و فعالیت های خود می پردازند. مشتری های جدیدی را پیدا می کنند. مشاور و همراه آنها در فضای مجازی هستند. ایده ها و پیشنهادهای مشتریان را می گیرند و به مجموعه مدیریت سازمان انتقال می دهند. برای جذب و استخدام نیروی انسانی از این سایت ها بهره می برند و نهایتاً سعی می کنند فرهنگ شرکت و یا سازمان خود را در یک جامعه هدف شان توسعه دهند.

در حدود 8 سالی که از فراگیر شدن این سایتها گذشته، محققان و پژوهشگران رسانه های نوین در کشورهای مختلف به بررسی کارکردها و اثربخشی رسانه های اجتماعی در بخش های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن پرداخته اند. در سال های قبل نیز پژوهشگران ایرانی تحقیقاتی را بر روی این رسانه ها خصوصاً در زمینه فیس بوک، گوگل پلاس و توییتر انجام داده اند؛ روند سریع تغییر تکنولوژی ایجاب می کند تا شرایط را بگونه ای فراهم کنیم که از همین تحقیقات و یافته های موجود، حداکثر استفاده را ببریم و به شناسایی ظرفیت های بالقوه رسانه های اجتماعی بپردازیم تا همزمان با توسعه این رسانه ها، از فرصت ها و مواهب آن هم بهره مند شویم.